در انتظار بازبینی توسط تیم پزشکی درمانکده
اگر تابهحال دچار حالت تهوع ناگهانی، دلدرد آزاردهنده یا ضعف ناشی از اسهال شده باشید، احتمالا نام عفونت معده را شنیدهاید. این بیماری شایع در بیشتر موارد به طور خودبهخود یا با مراقبتهای ساده بهبود مییابد. اما گاهیاوقات زندگی روزمره را مختل میکند و به آنتیبیوتیک یا سایر درمانهای پزشکی نیاز دارد.
در این مقاله از مجله سلامت درمانکده قصد داریم شما را با ماهیت عفونت معده، دلایل بروز آن و علائمی که باید نسبت به آنها هوشیار باشید، آشنا کنیم. هدف این است که هنگام مواجهه با چنین شرایطی بتوانید وضعیت خود را با آگاهی بیشتری ارزیابی کرده و در صورت نیاز، مناسبترین راه درمان را انتخاب کنید.
عفونت معده یا گاستروانتریت به دلیل ورود باکتریها، ویروسها و انگلها به دستگاه گوارش رخ میدهد و به علائم آزاردهنده مانند حالت تهوع، استفراغ، درد شکم و اسهال منجر میشود. این بیماری زمانی اتفاق میافتد که سیستم ایمنی فعال میشود و سلولهای التهابی را برای مقابله با عفونت و ترمیم بافتهای آسیبدیده به دستگاه گوارش ارسال میکند.
این بیماری به سه دسته اصلی تقسیم میشود که عبارتاند از:
ویروسها شایعترین علت گاستروانتریت هستند. چند نوع ویروس میتوانند باعث عفونت و التهاب معده معده شوند که شایعترین آنها عبارتاند از:
نوروویروسها در بزرگسالان شایعترند؛ در حالی که آدنوویروسها و روتاویروسها بیشتر نوزادان و کودکان خردسال را مبتلا میکنند.
Viral infections cause viral gastroenteritis, which is the most common type overall. Viruses cause 60% of all gastroenteritis cases.
عفونتهای ویروسی باعث گاستروانتریت ویروسی میشوند که شایعترین نوع این بیماری است. ویروسها عامل ۶۰ درصد تمام موارد ابتلا به گاستروانتریت هستند.
عفونتهای باکتریایی دومین علت شایع گاستروانتریت هستند و اغلب مسمومیت غذایی نامیده میشوند. این عفونتها میتوانند توسط انواع مختلفی از باکتریها ایجاد شوند، از جمله:
انگلها به ندرت باعث عفونت معده میشوند، اما معمولا علائم گوارشی شدید ایجاد میکنند. این عفونتها در کشورهای در حال توسعه و مناطقی که دسترسی به آب تمیز محدود است، شایعتر هستند. آنها توسط ۲ دسته از انگلها ایجاد میشوند:
علائم گاستروانتریت به علت بروز آن بستگی دارد. در ادامه به مهمترین آنها اشاره میکنیم.
علائم گاستروانتریت ویروسی بسته به شدت عفونت متفاوت بوده و شامل موارد زیر است:
علائم معمولا به طور ناگهانی و بین چهار تا ۴۸ ساعت پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر میشوند. این علائم در بیشتر افراد پس از چند روز بدون نیاز به درمان از بین میروند.
ذکر این نکته ضروری است که بیماریهای مختلفی میتوانند در بروز دلدرد و سایر علائم گوارشی نقش داشته باشند. برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد میکنیم مقاله درد بالای معده نشانه چیست را بخوانید.
میخوای علت دقیق معدهدردت مشخص بشه؟
از متخصص نوبت بگیر و سریع درمان شو. بهترین دکتر فوق تخصص گوارش در تهران ویزیت آنلاین فوق تخصص گوارشعلائم گاستروانتریت باکتریایی به علائم عفونت ویروسی شباهت زیادی دارد، اما معمولا شدیدتر است. علائم حاد که بیش از سه روز ادامه دارند یا باعث کمآبی بدن میشوند، بیشتر احتمال دارد که ناشی از باکتری باشند. اسهال خونی نیز از نشانههای رایج گاستروانتریت باکتریایی است. علائم معمولا طی ۱۲ ساعت پس از خوردن غذای آلوده آغاز میشوند و در موارد شدید میتوانند تا هفت روز ادامه داشته باشند.
عفونتهای انگلی معمولا دیرتر از گاستروانتریت ویروسی یا باکتریایی بروز میکنند و علائم آنها هفت تا ۱۴ روز پس از تماس با عامل بیماریزا ظاهر میشود. این علائم عبارتاند از:
علائم در این نوع عفونت دیرتر برطرف میشود و معمولا بین ۲ تا ۶ هفته طول میکشد. بهعلاوه، در موارد شدید ممکن است بیماری به آرتریت واکنشی منجر شود که با تورم و سفتی مفاصل همراه است.
تب یکی از شایعترین علائم عفونتهای انگلی معده است.عفونت معده معمولا با کاهش اشتها و مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع، استفراغ و اسهال همراه است. از آنجایی که این علائم ممکن است در سایر بیماریها نیز دیده شوند، برای تشخیص دقیق بهتر است به متخصص گوارش مراجعه کنید.
پزشک با گرفتن شرح حال و بررسی علائم میتواند علت بیماری را تشخیص دهد. با این حال، اگر علائم غیر عادی باشند، ممکن است آزمایش خون یا مدفوع تجویز کند. آزمایش میتواند وجود عفونت را تایید کرده و سایر بیماریها را رد کند.
این بیماری در بیشتر موارد خطرناک نیست، اما در افراد زیر ممکن است به عوارض جدی منجر شود:
گاستروانتریت یک بیماری کوتاهمدت است که معمولا خودبهخود بهبود مییابد. در این شرایط، مهمترین عارضهای که باید مراقب آن باشید، کمآبی بدن است. وقتی اسهال یا استفراغ مکرر دارید، بدن مقدار زیادی مایعات و الکترولیت از دست میدهد که اگر نتوانید آنها را به سرعت جایگزین کنید، ممکن است دچار مشکل شوید.
در صورتی که گاستروانتریت برای مدت طولانی ادامه یابد، به دستگاه گوارش آسیب میزند و به خونریزی معده منجر میشود. از سوی دیگر، بعضی عوامل عفونی ممکن است عوارضی داشته باشند که جدا از اثرات گاستروانتریت است. آنها میتوانند به بدن آسیب طولانیمدت وارد کنند.
میکروب معده باعث آلوده شدن مدفوع شده و به هر فردی که با مدفوع تماس پیدا کند منتقل میشود. شایعترین مسیر ابتلا، مصرف غذا یا آب آلوده است؛ اما تماس با فرد مبتلا یا سطوحی که او لمس کرده نیز میتواند خطرناک باشد.
عفونتهای دستگاه گوارش معمولا تا زمانی که علائم وجود دارد و تا ۲ روز پس از آن مسری هستند. این ۲ روز آخر زمانی است که بدن عفونت را از طریق مدفوع دفع میکند.
عفونتهای شدید را نباید نادیده گرفت. در صورت تجربه هر یک از موارد زیر فورا با پزشک تماس بگیرید:
ویروسها، باکتریها و انگلها با روشهای مختلف وارد دستگاه گوارش میشوند. در ادامه نحوه انتقال آنها را بررسی میکنیم.
گاستروانتریت ویروسی معمولا با خوردن غذای آلوده یا استفاده از ظروف مشترک منتقل میشود. تماس بدنی نزدیک نیز میتواند در انتقال آن نقش داشته باشد.
مسیر انتقال، دهانی–مدفوعی است؛ یعنی مدفوع فرد آلوده به ویروس به غذا یا وسایلی منتقل میشود که با دهان تماس دارند. آشپزخانههای غیر بهداشتی میتوانند خطر انتقال را افزایش دهند. عدم شستوشوی دستها پس از استفاده از سرویس بهداشتی نیز همین اثر را خواهد داشت.
گاستروانتریت باکتریایی معمولا زمانی رخ میدهد که غذای آلوده به مدفوع برای چند ساعت در دمای اتاق باقی بماند و باکتریها بتوانند تا سطح سمی تکثیر شوند. غذاهایی که بیشترین ارتباط را با این بیماری دارند عبارتاند از:
همانند گاستروانتریت ویروسی، مسیر اصلی انتقال عفونت، دهانی–مدفوعی است. بعضی انتقالها از انسان به انسان رخ میدهند؛ مثل زمانی که افراد رابطه جنسی دهانی–مقعدی دارند یا با دستهای آلوده با غذا تماس پیدا میکنند. سایر انتقالها زمانی اتفاق میافتند که محصولات کشاورزی با کود حیوانی آلوده شوند.
عفونتهای انگلی معمولا از طریق آب آلوده منتقل میشوند. سفر به کشورهای در حال توسعه یا نوشیدن آب عمومی پس از بلایای طبیعی از رایجترین دلایل ابتلا به این بیماری به شمار میروند.
گاستروانتریت انگلی همچنین ممکن است در مهدکودکها از طریق مسیر دهانی–مدفوعی به کودکان خردسال منتقل شود. بعضی رفتارهای جنسی از جمله رابطه دهانی–مقعدی نیز میتوانند در بروز آن نقش داشه باشند.
تقریبا همه افراد ممکن است دچار گاستروانتریت شوند. اما عوامل زیر احتمال بروز آن را افزایش میدهند:
بهترین راه برای تسریع روند بهبودی این است که استراحت کافی داشته باشید و مایعات فراوان بنوشید. اما اگر علائم از بین نروند، ممکن است به دارو نیاز داشته باشید.
داروهای مفید برای گاستروانتریت به ۲ دسته داروهای بدون نسخه (OTC) و داروهای تجویزی تقسیم میشوند.
گاهی اوقات ممکن است برای کنترل علائم از داروهای بدون نسخه زیر استفاده شود:
عفونتهای معده معمولا به داروی تجویزی نیاز ندارند. با این حال، اگر بیماری جدی باشد و به اسهال شدید یا مدفوع خونی منجر شود، پزشک ممکن است داروهای ضد میکروبی خاصی را برای کمک به درمان آن تجویز کند. این داروها شامل موارد زیر هستند:
اگر با علائم گاستروانتریت مواجه شدید، برای چند ساعت از خوردن غذاهای جامد بپرهیزید تا احتمال استفراغ کمتر شود. برای کاهش حالت تهوع میتوانید زنجبیل تازه بجوید یا از دمنوش زنجبیل استفاده کنید. علاوه بر این، توصیه میشود:
وقتی از درمان معده درد شدید در خانه صحبت به میان میآید، نباید از تاثیرات مثبت خواب غافل شد. مطالعات نشان دادهاند که خواب کافی و باکیفیت از عملکرد سیستم ایمنی حمایت میکند و مدت زمان بیماری را کاهش میدهد.
استفراغ یکی از مکانیسمهای طبیعی بدن برای بیرون راندن عوامل بیماریزا است. هرچند ناخوشایند است، اما اگر احساس میکنید نیاز به استفراغ دارید، سعی نکنید جلوی آن را بگیرید. با این حال، از آنجایی که این مشکل گوارشی میتواند باعث دفع مقدار زیادی مایعات شود، مهم است که تا حد امکان مایعات ازدسترفته را جایگزین کنید تا دچار کمآبی نشوید.
در صورت ابتلا به عفونتهای معده بهتر است جلوی استفراغ را نگیرید.از دست رفتن مایعات به دلیل استفراغ یا اسهال به کمآبی بدن منجر میشود. در صورت جبران نکردن مایعات ممکن است مشکلات زیر را تجربه کرده و در بیمارستان بستری شوید:
بهترین گزینه برای هیدراته نگه داشتن بدن، نوشیدن آب ساده است. اما اگر استفراغ و اسهال شدید باشد، ضروری است از محلول آبرسانی خوراکی (ORS) استفاده کنید. در صورتی که نمیتوانید مایعات را در معده نگه دارید، بهتر است آب را جرعهجرعه بنوشید یا یخ خردشده بمکید. این کار علاوه بر هیدراته نگه داشتن بدن، حالت تهوع را نیز کاهش میدهد.
هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد گیاهان دارویی میتوانند عفونت دستگاه گوارش را سریعتر از سایر روشهای خانگی درمان کنند. با این حال، بعضی از گیاهان و ادویهها ممکن است برای کنترل علائم مفید باشند.
برای مثال، در یک مطالعه روی کودکان مشاهده شد که زنجبیل به کاهش استفراغ کمک میکند. یک تحقیق دیگر نیز نشان داد که استفاده از نعناع به شکل آبنبات یا استنشاق روغن این گیاه با کاهش حالت تهوع همراه است.
از سایر گیاهان مفید برای عفونت معده میتوان به زردچوبه، دارچین و بابونه اشاره کرد که خاصیت ضد التهابی، آنتیاکسیدانی و ضد میکروبی دارند. با این حال، استفاده از گیاهان دارویی همیشه ایمن نیست. بهتر است قبل از امتحان کردن آنها با دکتر گوارش آنلاین مشورت کنید.
هنگام ابتلا به عفونت ممکن است اشتها کاهش یابد و این کاملا طبیعی است. چون معده و روده نمیتوانند بسیاری از غذاها را هضم یا جذب کنند. در این شرایط، داشتن رژیم غذایی سبک و کمچرب بسیار کمککننده خواهد بود. جدول زیر فهرست غذاها و نوشیدنیهای مفید و مضر برای عفونت معده را نشان میدهد:
غذاهای مفیدغذاهای مضرموزهر بیماری گوارشی نیازمند رعایت رژیم غذایی ویژهای است.اگر میخواهید درباره این موضوع اطلاعات بیشتری داشته باشید، مقاله برای کاهش اسید معده چه بخوریم را مطالعه کنید.
غذاهای سبک مثل برنج و سیبزمینی بهترین انتخاب برای تسکین حالت تهوع و اسهال هستند.در کودکان، گاستروانتریت از طریق مصرف غذا یا آب آلوده منتقل شده و به حالت تهوع، دلدرد، نفخ و بیاشتهایی منجر میشود. اگر فرزندتان دچار این بیماری شده است، مطمئن شوید که به اندازه کافی از مایعات صاف یا شیر مادر استفاده میکند. همچنین در صورت مشاهده علائم جدی مانند استفراغ مداوم، مدفوع خونآلود یا دلدرد شدید فورا او را نزد پزشک ببرید و هرگز خودسرانه از داروهای ضد تهوع یا ضد اسهال استفاده نکنید.
گاستروانتریت همیشه قابل پیشگیری نیست، اما با راهکارهای زیر میتوان احتمال بروز بیماری را کاهش داد و از گسترش آن در جامعه جلوگیری کرد:
اگر عفونت معده دارید، مراقب خودتان باشید. علائم ناگهانی مانند اسهال و استفراغ ممکن است ترسناک باشند، اما نشاندهنده تلاش بدن برای مبارزه با بیماری هستند. این عفونتها اغلب خودبهخود بهبود مییابند، اما در بعضی موارد ممکن است به دارو نیاز داشته باشند.
اگر سیستم ایمنی ضعیفی دارید یا بیش از سه روز است که درگیر بیماری هستید، به پزشک مراجعه کنید. برای این کار میتوانید از پزشکان درمانکده وقت مشاوره بگیرید. این مشاوره به شما کمک میکند مناسبترین برنامه درمانی را دریافت کرده و از پیشرفت بیماری جلوگیری کنید.
علائم این بیماری اغلب به طور ناگهانی ظاهر میشوند و شامل مشکلات گوارشی مانند اسهال، معدهدرد، حالت تهوع و استفراغ هستند. بعد از آن ممکن است علائم عمومی مانند تب و بدندرد نیز رخ دهد.
آنتیبیوتیکها فقط زمانی استفاده میشوند که عفونت باکتریایی به تب بسیار بالا، اسهال شدید یا سایر علائم جدی منجر شود.
در هنگام ابتلا به این بیماری بهتر است شیر مصرف نکنید. چون هضم لاکتوز (قند شیر) برای بدن دشوار میشود.
منابع: verywellhealth | my.clevelandclinic
پزشکان برتر: دکتر علی اصغر اعتمادی فرد | دکتر علیرضا رضاییآیا این مقاله برای شما مفید بود؟
میانگین امتیاز 0 / 5. تعداد رایها 0
هنوز امتیازی ثبت نشده
خدمات سئو (SEO) بهینهسازی موتورهای جستجو به شما کمک میکند تا وبسایتتان در نتایج جستجوی گوگل و دیگر موتورهای جستجو رتبه بالاتری کسب کند.
دیجیتال برندینگ به معنای ایجاد یک برند قوی و متمایز در فضای دیجیتال برای شرکت یا محصولی خاص است. این فرآیند شامل استفاده از روشها و استراتژیهای دیجیتال برای ساخت و تقویت برند میشود.
طراحی سایت برای شرکتها و بیزینسها میتواند به شما کمک کند تا حضور آنلاین قویتری داشته باشید و مشتریان بیشتری جذب کنید. برای اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید .